عنوان کتاب: تاریخ غزنویان (2 جلد در یک مجلد)
نویسنده: کلیفورد ادموند باسورث
ترجمه: حسن انوشه
ناشر: تهران – امیرکبیر
نوبت چاپ: 4
سال انتشار: 1384
تعداد صفحات: 523 صفحه
یکی از سلسله های بسیار مهم شاهنشاهی در «ایران»، «غزنویان» است که از سویی فرمانروایان آن به کشورگشایی می پرداختند و از سوی دیگر دربار آنها جایگاه اندیشمندان و بزرگان فراوانی بوده است، گرچه بعضی از مواقع این بزرگان و اندیشمندان مجبور به ماندن در این دربار بوده اند. تا کنون کتاب های فراوانی درباره ی سلسله ی «غزنویان» نگاشته شده، که البته یکی از مهمترین آن ها «تاریخ مسعودی» مشهور به «تاریخ بیهقی» است اما «تاریخ بیهقی» کامل، به دست ما نرسیده و تنها بخشی از یکی از مجلدات آن به دست ما رسیده که درباره ی رویدادهای «سلطان مسعود غزنوی» است. به همین سبب «تاریخ غزنویان» نوشته ی «کلیفورد ادموند باسورث» می تواند منبع مهمی برای رویدادهای عصر «غزنوی» باشد. کتاب در 2 جلد و در یک مجلد تدوین شده، جلد اول بعد از «مقدمه» و «سخنی درباره ی منابع» شامل 3 بخش و 9 فصل اصلی و شمار زیادی زیر فصل است و جلد دوم در بردارنده ی 4 بخش اصلی و چهار ضمیمه است که عناوین مطالب آن به ترتیب عبارتند از:
جلد اول
مقدمه
سخنی درباره منابع
1 – امپراتوری غزنوی و اوج آن در عصر پادشاهی محمود
فصل اول – خاستگاه امپراتوری غزنوی
فصل دوم – ساختمان و اداره امپراتوری
فصل سوم – سپاه
فصل چهارم – زندگی و فرهنگ درباریان
2 – خراسان در عصر غزنوی
فصل پنجم – خراسان و کرسی آن نیشابور
فصل ششم – ساخت اجتماعی نیشابور
3 – آمدن سلجوقیان و پیروزی آنان در دوره مسعود
فصل هفتم – خاستگاه سلجوقیان
فصل هشتم – جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی
فصل نهم – ستیز با ترکمنان و سقوط قدرت غزنویان
جلد دوم
پیشگفتار
بخش اول – شکست در مغرب و پی آمد آن «ایام محن»
بخش دوم – پادشاهی ابراهیم : قطع و پیوستگی
بخش سوم – مسعود سوم و پسرانش
بخش چهارم – مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی
ضمیمه الف – گزارش ابن بابا القاشانی درباره تاریخ غزنویان
ضمیمه ب – فهرست اسامی پادشاهان غزنوی در غزنه و هند
اما نگاهی داشته باشیم به مطالب و مندرجات هر یک از بخش ها و فصول کتاب به اختصار،
ابتدا فصل اول
«سخنی درباره منابع» مطلبی است پیرامون منابع ِ این کتاب و توضیحاتی پیرامون هر یک از آن ها، از منابع و مآخذ تاریخی تا نوشته های ادبی و شعر. فصل اول در جلد اول کتاب – خاستگاه امپراتوری غزنوی – نگاهی دارد به سلسله ی «سامانیان» و چگونگی به قدرت رسیدن «غزنویان». در ادامه و در فصل دوم از جلد اول «ساختمان و اداره امپراتوری» توسط غزنویان بررسی می شود. پس از این دو فصل، در جلد اول، فصلی است با عنوان «سپاه» که همان گونه از نامش مشخص است مطلبی است درباره ارتشِ غزنوی، تجهیزات نظامی، و نو آوری های آن ها در جنگ. و البته «دیوان عارض» که وظیفه ی سامان دهی مالی ارتش را برعهده دارد و پرداخت حقوق و مستمری جنگجویان توسط این دیوان صورت می گیرد. به دنبال آن در فصل چهارم - «زندگی و فرهنگ درباریان» - با چگونگی تعلیم و تربیت سلاطین غزنوی آشنا می شویم و در باره ی حمایت های فرمانروایان «غزنوی» از دانشمندان و شعرا و نویسندگان مطالبی خواهیم خواند. در فصل پنجم - «خراسان و کرسی آن نیشابور» نگاهی داریم به سرزمین پهناور «خراسانِ بزرگ» و مرکز آن زمانه ی آن شهر «نیشابور»، و البته از دیدگاه های جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و غیره. فصلی بعدی، یعنی فصل ششم «ساخت اجتماعی نیشابور» را مورد بررسی قرار داده، و ما با ادیان موجود در این شهر و سایر خصوصیات اجتماعی آن آشنا می شویم. فصل هفتم - «خاستگاه سلجوقیان» - نگاهی دارد به سلجوقیان و چگونگی پای گرفتن آن ها در «ایران». به دنبال آن در فصل هشتم - «جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی» - با شخصیت و نحوه ی فرمانروایی سلطان «مسعود غزنوی» آشنا می شویم. و در فصل هفتم، یعنی «ستیز با ترکمنان و سقوط قدرت غزنویان در خراسان» مطالبی می خوانیم درباره ی وضعیت جنگی غزنویان و جنگ های آن ها با ترکمانان، و به دنبال آن کم شدن و از دست دادن قدرت در «خراسان».
جلد دوم
در واقع جلد دوم کتاب به افول غزنویان می پردازد، در بخش اول - «شکست در مغرب و پی آمد آن: ایام محن» نظری دارد به قدرت گرفتن آهسته ی سلجوقیان و افول قدرت غزنویان. در پی آن در بخش دوم - «پادشاهی ابراهیم: قطع و پیوستگی» نویسنده نگاهی دارد به دوران سلطنت این پادشاه غزنوی. بخش سوم نیز نگاهی دارد به زندگی و سلطنت «مسعود سوم و پسرانش». همچنین در بخش چهارم – مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی – نگاهی دارد به جنگ میان غزنویان و سلاطین غوری و از میان رفتن سلسله ی غزنویان و بررسی چگونگی افول غزنویان.
ضمیمه ی «الف» در جلد دوم کتاب گزارشی است از ابن بابا قاشانی (کاشانی) درباره ی تاریخ غزنویان. و در واقع این پیوست بخشی از کتابِ «راس مال الندیم» نوشته ی «ابن بابا قاشانی» است. در پی این ضمیمه، ضمیمه ی «ب» فهرستی است از پادشاهان غزنوی در غزنه و هند، و به دنبال آن «شجره النسب سلاطین غزنوی» آمده است.
اگر خواهان دانستن مطالبی درباره ی غزنویان هستید یا اگر پژوهشی در این زمینه می خواهید انجام دهید، کتاب «تاریخ غزنویان» می تواند مطالب جالب توجهی به شما ارائه دهد.
آرش اشایی
نویسنده: کلیفورد ادموند باسورث
ترجمه: حسن انوشه
ناشر: تهران – امیرکبیر
نوبت چاپ: 4
سال انتشار: 1384
تعداد صفحات: 523 صفحه
یکی از سلسله های بسیار مهم شاهنشاهی در «ایران»، «غزنویان» است که از سویی فرمانروایان آن به کشورگشایی می پرداختند و از سوی دیگر دربار آنها جایگاه اندیشمندان و بزرگان فراوانی بوده است، گرچه بعضی از مواقع این بزرگان و اندیشمندان مجبور به ماندن در این دربار بوده اند. تا کنون کتاب های فراوانی درباره ی سلسله ی «غزنویان» نگاشته شده، که البته یکی از مهمترین آن ها «تاریخ مسعودی» مشهور به «تاریخ بیهقی» است اما «تاریخ بیهقی» کامل، به دست ما نرسیده و تنها بخشی از یکی از مجلدات آن به دست ما رسیده که درباره ی رویدادهای «سلطان مسعود غزنوی» است. به همین سبب «تاریخ غزنویان» نوشته ی «کلیفورد ادموند باسورث» می تواند منبع مهمی برای رویدادهای عصر «غزنوی» باشد. کتاب در 2 جلد و در یک مجلد تدوین شده، جلد اول بعد از «مقدمه» و «سخنی درباره ی منابع» شامل 3 بخش و 9 فصل اصلی و شمار زیادی زیر فصل است و جلد دوم در بردارنده ی 4 بخش اصلی و چهار ضمیمه است که عناوین مطالب آن به ترتیب عبارتند از:
جلد اول
مقدمه
سخنی درباره منابع
1 – امپراتوری غزنوی و اوج آن در عصر پادشاهی محمود
فصل اول – خاستگاه امپراتوری غزنوی
فصل دوم – ساختمان و اداره امپراتوری
فصل سوم – سپاه
فصل چهارم – زندگی و فرهنگ درباریان
2 – خراسان در عصر غزنوی
فصل پنجم – خراسان و کرسی آن نیشابور
فصل ششم – ساخت اجتماعی نیشابور
3 – آمدن سلجوقیان و پیروزی آنان در دوره مسعود
فصل هفتم – خاستگاه سلجوقیان
فصل هشتم – جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی
فصل نهم – ستیز با ترکمنان و سقوط قدرت غزنویان
جلد دوم
پیشگفتار
بخش اول – شکست در مغرب و پی آمد آن «ایام محن»
بخش دوم – پادشاهی ابراهیم : قطع و پیوستگی
بخش سوم – مسعود سوم و پسرانش
بخش چهارم – مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی
ضمیمه الف – گزارش ابن بابا القاشانی درباره تاریخ غزنویان
ضمیمه ب – فهرست اسامی پادشاهان غزنوی در غزنه و هند
اما نگاهی داشته باشیم به مطالب و مندرجات هر یک از بخش ها و فصول کتاب به اختصار،
ابتدا فصل اول
«سخنی درباره منابع» مطلبی است پیرامون منابع ِ این کتاب و توضیحاتی پیرامون هر یک از آن ها، از منابع و مآخذ تاریخی تا نوشته های ادبی و شعر. فصل اول در جلد اول کتاب – خاستگاه امپراتوری غزنوی – نگاهی دارد به سلسله ی «سامانیان» و چگونگی به قدرت رسیدن «غزنویان». در ادامه و در فصل دوم از جلد اول «ساختمان و اداره امپراتوری» توسط غزنویان بررسی می شود. پس از این دو فصل، در جلد اول، فصلی است با عنوان «سپاه» که همان گونه از نامش مشخص است مطلبی است درباره ارتشِ غزنوی، تجهیزات نظامی، و نو آوری های آن ها در جنگ. و البته «دیوان عارض» که وظیفه ی سامان دهی مالی ارتش را برعهده دارد و پرداخت حقوق و مستمری جنگجویان توسط این دیوان صورت می گیرد. به دنبال آن در فصل چهارم - «زندگی و فرهنگ درباریان» - با چگونگی تعلیم و تربیت سلاطین غزنوی آشنا می شویم و در باره ی حمایت های فرمانروایان «غزنوی» از دانشمندان و شعرا و نویسندگان مطالبی خواهیم خواند. در فصل پنجم - «خراسان و کرسی آن نیشابور» نگاهی داریم به سرزمین پهناور «خراسانِ بزرگ» و مرکز آن زمانه ی آن شهر «نیشابور»، و البته از دیدگاه های جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و غیره. فصلی بعدی، یعنی فصل ششم «ساخت اجتماعی نیشابور» را مورد بررسی قرار داده، و ما با ادیان موجود در این شهر و سایر خصوصیات اجتماعی آن آشنا می شویم. فصل هفتم - «خاستگاه سلجوقیان» - نگاهی دارد به سلجوقیان و چگونگی پای گرفتن آن ها در «ایران». به دنبال آن در فصل هشتم - «جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی» - با شخصیت و نحوه ی فرمانروایی سلطان «مسعود غزنوی» آشنا می شویم. و در فصل هفتم، یعنی «ستیز با ترکمنان و سقوط قدرت غزنویان در خراسان» مطالبی می خوانیم درباره ی وضعیت جنگی غزنویان و جنگ های آن ها با ترکمانان، و به دنبال آن کم شدن و از دست دادن قدرت در «خراسان».
جلد دوم
در واقع جلد دوم کتاب به افول غزنویان می پردازد، در بخش اول - «شکست در مغرب و پی آمد آن: ایام محن» نظری دارد به قدرت گرفتن آهسته ی سلجوقیان و افول قدرت غزنویان. در پی آن در بخش دوم - «پادشاهی ابراهیم: قطع و پیوستگی» نویسنده نگاهی دارد به دوران سلطنت این پادشاه غزنوی. بخش سوم نیز نگاهی دارد به زندگی و سلطنت «مسعود سوم و پسرانش». همچنین در بخش چهارم – مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی – نگاهی دارد به جنگ میان غزنویان و سلاطین غوری و از میان رفتن سلسله ی غزنویان و بررسی چگونگی افول غزنویان.
ضمیمه ی «الف» در جلد دوم کتاب گزارشی است از ابن بابا قاشانی (کاشانی) درباره ی تاریخ غزنویان. و در واقع این پیوست بخشی از کتابِ «راس مال الندیم» نوشته ی «ابن بابا قاشانی» است. در پی این ضمیمه، ضمیمه ی «ب» فهرستی است از پادشاهان غزنوی در غزنه و هند، و به دنبال آن «شجره النسب سلاطین غزنوی» آمده است.
اگر خواهان دانستن مطالبی درباره ی غزنویان هستید یا اگر پژوهشی در این زمینه می خواهید انجام دهید، کتاب «تاریخ غزنویان» می تواند مطالب جالب توجهی به شما ارائه دهد.
آرش اشایی
پستها
متشکرم می خواهم در مورد منابع دست اول در زمان غزنویان تحقیق کنم نمی دانم در این کتاب چیزی پیدا می شود یا نه بهر حال متشکرم
پاسخحذف